از (باغبانی*) تا ستیج جهانی: به مناسبت روز تولد استاد پژواک، (۱۶ حوت ۱۲۹۸ - ۱۸ جوزا ۱۳۷۴ هجری شمسی)
منم آن قطره که ازگوهرپاکیزه خود
بی خبرمانده ام از نیرویی دریای خویش
منم آن گوهرجاویدکه پنهان ماند
چون حباب که پناهگشت زپیدای خویش
استادپژواک
***
امروز در این بحث یادی ازشخصیت میکنم که برمصداق ابیات گهربار بالا هنوز (گوهر جاویداست که متاسفانه پنهان مانده است)، نقد برحالت پنهانی این ابرمرد تاریخ افغانستان با توجه به انجام خدمات وزین مادی ومعنوی این شخصیت پاک وجدان بوده است، که درمقایسه با ارایه خدمات شایسته جاویدانی ازقبیل مطبوعاتی، سیاسی، ادبی ودپلماتیک... به مراتب جایگاه و پایگاه والای ملی ومعنوی وی تا اینحال درک، اکرام و ستوده نشده است البته که شایسته با شان وشوکت وی بوده باشد. ما اگر میخواهیم تاریخ ملی خویش را نه به گونه داستان وقصه افسانوی بل، به شیوه واقعبینی وعملی یادبیگیریم، و در آن به طریقه تفکر آمیز و تحلیل آمیز ژرف عمیق داشته باشیم، پس راه بهتر و مهمتر برای نیل به این هدف این بوده میتواند که حال واعمال شخصیتهای بزرگ ملی و معنوی افغانستان به طور دقیق وهمه جانبه تحت تدقیق، تحقیق ومطالقه قرار دهیم، خوشبختانه محور بحث درمورد همچو شخصیت است که تاج افتخار این مرزبوم تاریخی است، استادپژواک فقید را دراین سطور یادواره، اکرام واحترام میکنیم و مکث بر شخصیت والا وسجایا با صفااش مینمایم.
شاید برخواننده گان گرامی ام این سوال خلق شود که من چرا زیاد یاد از استاد پژواک مرحوم میکنم؟
احسن است که روشنی براینچنین سوالات انداخته شود. دراین باب، دلایل عیان و بسا فراوان وجود دارد که در مورد تبیین شخصیت و درایت استاد سخن گفت، من دراین نوشتار مختصر به چند موردش یادآور میشوم: کسیکه از دهکده *باغبانی برخیزد و درسطح ملی وبین المللی مختص برای انسانیت و عدالت مبارزه را آغاز و محراق مجاهدت اش برای تحقق منافع ملی مردم و سرفرازی وابروی درخشان میهنش باشد آیا آن شخص قابل قدرانی وتقدیرنیست؟ شخصیکه درتمام کیریر وظیفوی و اداری خویش غرور مثبت انسانی وافغانی خویش را با تمام جرئت ومتانت به اجرا در اورده و به خواهشات مادی و دنیایی خویش نه گفته است آیا او درخور فضلیت ومنزلت نیست؟ شخصیکه به حکم وجدان انسان ومسلمان واقعی همواره رسومات تصنعی ریا و تظاهر، نمایش وفرمایش، فریب وتزویر آن هم در اوضاع وفضای سیاسی به چالش ورسوایی کشیده آیا انچنان مرد فرهیخته وغیرتمند را سپاسگزار و منت بار نباشیم؟
پس به عنوان قطره از دریا، به یادآوری مختصرفوق بسنده میکنم، وقضاوت را به شما فرهیخته گان معزز واگذار میکنم. برای تاریخ معاصرافغانستان وجودمعنوی استاد پژواک فقید افتخاربسیاربزرگ وغنیمت بسیار ستِرگ است که این فصل زرین درکتاب نگین ثبت خواهد بود. استاد پژواک درجهت حفظ حقوق انسانی و خودارادیت ملتها جهان را به تعجب وتحیر آورد، طرحها و فرمولهای که برای رفع مصایب ومشکلات جهانی پیشنهاد نموده است تا امروز نام استاد پژواک و میهنش افغانستان عزیز به آن قابل ارج گزاری و سرفرازی است.
شهر غزنین خوشبخت است که در دامن پر حکمت خويش شخصیت ملی ومعنوی ماننداستاد عبدالرحمن پژواک را تولد نموده، و در نهاد پاکش محبت میهن را پرورانیده است. وبلاخره استاد پژواک پرستیژ این خاک عظیم و ارزشمند است.
د تاریخ پرپاڼه پاته نوموړی
چاویله چې پژواک مو مرګي وړی؟
***
په پېروزینه اودرناوي،
عبدالودود همت عمرزوی
***
*باغبانی دهکده ابایی استاد فقید در ولسوالی سرخرود، ننگرهار، است که درآن دوره شیرین طفولیت وصباوت راسپری کرده است.